شاخص توسعه ی انسانی در کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی

اقتصاددانان، رشد اقتصادی (رشد تولید ناخالص داخلی) را به عنوان یکی از بهترین شاخص های رشد و توسعه ی اقتصادی کشورها در نظر می گیرند. تجربه ی کشورها در طی چند دهه ی گذشته نشان داده که اگرچه رشد اقتصادی، شرط لازم برای بهبود زندگی افراد جامعه است، شرط کافی نیست. از سوی دیگر برای تعیین رفاه شهروندان، اقتصاددانان به برخی شاخص ها پرداخته اند که علاوه بر متغیرهای اقتصادی، در بر گیرنده ی متغیرهای اجتماعی نیز باشند. یکی از مهم ترین این شاخص ها، شاخص توسعه ی انسانی۱ است. این شاخص در سال ۱۹۹۰ توسط آمارتیا سن (هندی) و محبوب الحق (پاکستانی) و با همکاری گوستاو رانیس، استاد دانشگاه ییل و دسای، استاد مدرسه ی اقتصاد لندن، توسعه یافت و از همان زمان توسط »برنامه ی توسعه ی سازمان ملل»۲ مورد استفاده قرار گرفت. توجه این شاخص به جای استفاده از درامد سرانه، به جنبه های وسیع تر توسعه معطوف گردید. این شاخص، ضمن این که معیاری برای اندازه گیری رفاه شهروندان ارائه می کند، اثر سیاست های اقتصادی بر کیفیت زندگی شهروندان را نیز اندازه می گیرد. این شاخص همچنین کشورها را بر حسب کیفیت زندگی شهروندان و نه صرفاً بر اساس درامد سرانه ی آن ها رتبه بندی می کند.